Tìm hiểu ưu nhược điểm của lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm

Tham khảo thêm:

• Tổng quan về lãi suất trái phiếu chính phủ tại Việt Nam
• Phát hành trái phiếu là gì? Bảo lãnh phát hành trái phiếu
• Trái phiếu ngân hàng là gì? Có nên mua trái phiếu ngân hàng?

Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm là gì?

Trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm là một loại chứng khoán nợ do Chính phủ phát hành, có thời hạn 10 năm, có mệnh giá, có lãi, xác nhận nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ đối với người sở hữu trái phiếu. Thời gian đáo hạn dài (10 năm) là sự khác biệt so với tín phiếu kho bạc hoặc trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường hiện nay. 

Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm là phần trăm (%) số tiền lãi mà nhà đầu tư nhận được tại mỗi kỳ trả lãi (thường là năm). Các hình thức lãi suất gồm: lãi suất cố định, lãi suất thả nổi hoặc mua lại trái phiếu trước hạn với lãi suất chiết khấu. Có thể thấy, lãi suất trái phiếu cố định sẽ an toàn hơn so với lãi suất thả nổi, nhưng xét về lợi tức đầu tư thì lãi suất thả nổi cao hơn. 

Một số đặc điểm cơ bản của lãi suất trái phiếu chính phủ 10 năm như sau: 

• Cơ quan phát hành: Kho bạc Nhà nước Việt Nam
• Website: https://vst.mof.gov.vn/ 
• Cơ quan quản lý phát hành: Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX)
• Thời gian đáo hạn: 10 năm 
• Lãi suất: Cố định hoặc thả nổi 
• Mệnh giá: 100.000 đồng 
• Kỳ trả lãi: Hằng năm
• Hình thức phát hành: Đấu thầu

Đọc thêm: Bond là gì? Xác định giá trị của Bond dựa trên mối quan hệ Bond và lãi suất

Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm là gì? (Nguồn: Internet)

Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm tại Việt Nam qua từng năm

Thị trường trái phiếu Việt Nam được thành lập từ năm 2009, sau hơn 13 năm hoạt động đã đóng vai trò trở thành kênh dẫn vốn trung và dài hạn cho ngân sách nhà nước. Qua các năm, lãi suất huy động vốn trên thị trường trái phiếu Chính phủ đã giảm dần, tiếp cận đa số người dân, tiết kiệm trả lãi từ nguồn ngân sách và hỗ trợ tích cực trong ổn định kinh tế vĩ mô.

Theo biểu đồ Investing.vn, lãi suất trái phiếu chính phủ biến động giảm qua các năm và có dấu hiệu tăng trở lại trong 03 năm gần đây. Trong 10 năm (từ năm 2012 – 2022), lãi suất đạt đỉnh năm 2012 là 12.01%, giảm liên tục các năm sau đó, thấp nhất đạt 2.05% vào đầu năm 2021 và tăng trở lại cuối năm 2022. 

Biến động lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm (Nguồn: Investing)

Theo thống kê từ sàn HNX, trong 3 năm 2020, 2021 và 2022, lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm biến động mạnh, cụ thể như sau:

Động thái tăng lãi suất qua các năm của Kho bạc Nhà nước theo định hướng của Chính phủ về việc kiềm chế lạm phát đang là ưu tiên hàng đầu sau đại dịch Covid-19. Lãi suất trái phiếu làm tăng lãi suất ngân hàng, tăng nhu cầu tiết kiệm cho người dân, từ đó kiểm soát lạm phát và đảm bảo sự tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế trong dài hạn.

Lãi suất trái phiếu chính phủ xem ở đâu?

Lãi suất trái phiếu Chính phủ được niêm yết công khai trên trang điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX). Do đó, để biết lãi suất bao nhiêu, khi mua trái phiếu chính phủ nhà đầu tư chỉ cần xem thông tin lãi suất đã được ghi sẵn trên trái phiếu đó. 

Ngoài ra, trong trường hợp mua lại trái phiếu hoặc không ghi sẵn lãi suất, nhà đầu tư có thể tự xác định lãi suất theo quy định tại khoản 3, Điều 12, Thông tư số 111/2018 của Bộ Tài Chính. [1]

Xem thêm: Công thức tính giá trái phiếu (Bond Price) chi tiết từng bước

Lãi suất trái phiếu chính phủ xem ở đâu? (Nguồn: Internet)

Những yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm

Để đưa ra quyết định có nên mua trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm hay không, nhà đầu tư cần xem xét đến các yếu tố ảnh hưởng đến nó. VnRebates sẽ chỉ ra 03 yếu tố quan trọng nhất gây ảnh hưởng trực tiếp đến lãi suất trái phiếu chính phủ mà nhà đầu tư nên quan tâm: [2] 

• Lãi suất điều hành: Lãi suất điều hành quy định bởi Ngân hàng nhà nước biến động cùng chiều với lãi suất trái phiếu chính phủ. Điển hình, sau đại dịch Covid-19, Ngân hàng nhà nước liên tục tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát, kéo theo việc tăng lãi suất của trái phiếu chính phủ nhằm cạnh tranh và thu hút nguồn vốn trên thị trường. 

• Tăng trưởng kinh tế: Khi tình hình vĩ mô kém, tăng trưởng kinh tế chậm lại thì lãi suất trái phiếu chính phủ tăng cao. Điều này là dễ hiểu vì người dân sẽ tìm đến các kênh đầu tư an toàn, lợi nhuận ổn định như trái phiếu. 

• Lạm phát: Khi áp lực lạm phát tăng cao buộc các Ngân hàng Trung ương tăng lãi suất để thu hẹp cung tiền. Trong môi trường lạm phát cao, lãi suất trái phiếu chính phủ cũng sẽ tăng cao để bù đắp cho sức mua giảm dần trong tương lai.

Xem thêm: Yield của trái phiếu ảnh hưởng đến thị trường Forex như thế nào?

Các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm (Nguồn: Investopedia)

Lợi ích và rủi ro khi mua trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm

Để có thể đưa ra quyết định xem có nên đầu tư hay không thì trước hết nhà đầu tư cần phải nắm những lợi ích và rủi ro của trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm mang lại.

Lợi ích

• Rủi ro cực kỳ thấp: Trái phiếu chính phủ còn được gọi là “free-risk bond” (trái phiếu không rủi ro). Bởi vì nó được phát hành và đảm bảo thanh toán bởi Chính phủ nên rủi ro vỡ nợ, rủi ro thanh toán lãi gốc cực kỳ thấp. 

• Lợi nhuận ổn định: Lãi được Chính phủ trả hằng kỳ là một nguồn thu cực kỳ ổn định đối với trái chủ. Nhà đầu tư hoàn toàn có thể yên tâm nhận được khoản tiền lợi tức hằng kỳ và gốc vào cuối kỳ.

• Thanh khoản cao: Độ an toàn cao nên tính thanh khoản của trái phiếu chính phủ cao nhất trên thị trường nợ hiện nay. Các nhà đầu tư có thể bán lại cho tổ chức môi giới hoặc trên thị trường thứ cấp để thu hồi lại tiền một cách nhanh chóng 

• Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm khá cao: Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm tương đối cao hơn so với các trái phiếu kỳ hạn ngắn và trung hạn (từ 1 đến 5 năm). Điều này dễ hiểu, vì thời hạn dài nên Chính phủ phải tăng lãi suất để thu hút và cạnh tranh với các sản phẩm trái phiếu ngắn hạn. 

Lợi ích khi mua trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm (Nguồn: Internet)

Rủi ro

• Rủi ro vỡ nợ: Theo lý thuyết. rủi ro vỡ nợ của một quốc gia cực kỳ hiếm vì Chính phủ có thể in thêm tiền để chi trả. Nhưng trên thực tế, Hy lạp, Venezuela và Sri Lanka là các quốc gia vỡ nợ và không thể thực hiện nghĩa vụ trả nợ với trái chủ. 

• Rủi ro lạm phát: Trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm tại Việt Nam hiện nay được phát hành chủ yếu với lãi suất cố định, nên khi lạm phát tăng cao hơn lãi suất trái phiếu thì dễ dàng “quét sạch” các khoản lãi của nhà đầu tư. 

• Rủi ro lãi suất: Như đã nêu, lạm phát tăng làm cho lãi suất điều hành tăng, kéo theo lãi suất ngân hàng tăng. Một khi lãi suất ngân hàng tăng cao sẽ thu hút nguồn vốn chảy về kênh tiết kiệm, khi đó nhà đầu tư giữ trái phiếu chính phủ phải chịu khoản lãi thấp hơn thị trường. 

Rủi ro khi mua trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm (Nguồn: Internet)

Tóm lại, đối với nhà đầu tư cá nhân mong muốn tìm kiếm sự an toàn, thì kênh trái phiếu chính phủ mang lại lãi suất tốt hơn so với gửi tiết kiệm ngân hàng thương mại.

Nếu lãi suất ngân hàng có xu hướng giảm, đồng thời cơ chế ngân hàng có thể sụp đổ, làm tăng rủi ro cho người gửi tiền và nhà đầu tư nhỏ lẻ, kênh đầu tư này sẽ dần trở nên rất hấp dẫn, đặc biệt là đối với các nước phát triển.

Cần lưu ý rằng giá trị trái phiếu chính phủ tăng lên khi các kênh đầu tư khác rủi ro hơn như chứng khoán, bất động sản hoặc ngược lại không thuận lợi. Vì vậy, hãy cân nhắc kỹ lưỡng lợi ích và rủi ro khi mua hoặc bán trái phiếu chính phủ.

Hướng dẫn mua trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm tại ngân hàng

Hiện nay, trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm được phân phối qua các ngân hàng lớn như Vietcombank, Vietinbank, BIDV, Sacombank,… Tuy nhiên đối với kênh này, nhà đầu tư đều phải cần thực hiện giao dịch trực tiếp tại ngân hàng. 

Để việc giao dịch nhanh gọn, dễ dàng hơn, nhà đầu tư có thể thực hiện các bước sau trước khi ra ngân hàng mua bán trực tiếp: 

• Bước 1: Mở tài khoản. Nhà đầu tư thực hiện mở trước tài khoản online của ngân hàng. Ngoài ra, một số Ngân hàng phân phối trái phiếu qua kênh Công ty chứng khoán nên nhà đầu tư cần mở tài khoản chứng khoán của chính ngân hàng đó. 
• Bước 2: Tìm hiểu thông tin trái phiếu cần mua. Nhà đầu tư có thể vào trang Kho bạc Nhà nước (https://vst.mof.gov.vn/) và trang Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (https://www.hnx.vn/vi-vn/).
• Bước 3: Ra trực tiếp quầy giao dịch ngân hàng để thực hiện giao dịch. Nhân viên ngân hàng hoặc nhà môi giới sẽ trực tiếp hướng dẫn nhà đầu tư cách mua, số lượng và loại hình trái phiếu chính phủ muốn mua.

Kết luận

Bài viết trên đây VnRebates đã tổng hợp những thông tin về lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm. Tuy là một kênh đầu tư cực kỳ an toàn, lãi suất ổn định và được đảm bảo bởi Chính phủ, nhưng nhà đầu tư vẫn nên quan tâm đến rủi ro có thể xảy ra. Theo dõi VnRebates để cập nhật thêm tin tức về Forex, Chứng khoán, Tiền điện tử nhé!

VnRebates – Hoàn tiền mọi giao dịch tài chính