.png){kind=logo}
Tâm lý thị trường dù không thường được sử dụng như một phương pháp phân tích độc lập, nhưng luôn được rất nhiều nhà giao dịch sử dụng kết hợp với các phương pháp khác. Và để có thể nắm bắt được tâm lý thị trường, chúng ta cần sử dụng đến các công cụ hỗ trợ phù hợp, trong đó order book chính là một trong những công cụ hiệu quả nhất dành cho chúng ta.
Xem thêm:
- 14 kinh nghiệm đầu tư Forex hiệu quả cho người mới bắt đầu
- 6 cách xác định điểm vào lệnh Forex đẹp, chính xác
1. Order book là gì?
Order book, hay sổ lệnh, là một danh sách các lệnh giao dịch được liệt kê dưới dạng thủ công, hoặc hiển thị bằng danh sách điện tử đối với một loại tài sản hoặc công cụ tài chính cụ thể, được ghi lại bởi một sàn giao dịch với dữ liệu từ các khách hàng của họ.
Ví dụ, đối với chứng khoán, sổ lệnh bao gồm số lượng các lệnh mua bán ở từng mức giá cụ thể, bên cạnh đó là khối lượng mua của các lệnh đó, và có thể bao gồm thông tin về các nhà đầu tư tham gia mua bán, nhưng không phải tất cả vì có thể có nhiều nhà đầu tư tham gia ẩn danh.
Ở các thị trường và các loại tài sản khác như trái phiếu, tiền tệ hay thậm chí cả tiền điện tử như Bitcoin, sổ lệnh cũng được các sàn giao dịch xây dựng để liệt kê danh sách lệnh được thực hiện bởi khách hàng của mình. Các thông tin cơ bản trong order book là tương đối giống nhau, tuy nhiên có thể có khác biệt tùy thuộc vào nguồn cung cấp.
Các thành phần cơ bản của order book bao gồm:
- Lệnh mua: chứa thông tin người mua cùng với giá mua, số lượng muốn mua và đôi khi còn bao gồm cả giá chào bán mong muốn trong tương lai.
- Lệnh bán: các thông tin tương tự như lệnh mua
- Lịch sử lệnh thị trường: hiển thị tất cả các giao dịch đã diễn ra trong quá khứ.
Thông thường, trong sổ lệnh anh em còn có thể tìm thấy giá bán cao nhất và thấp nhất tại thời điểm ghi chép, và biểu đồ cũng có thể được cung cấp để cho các nhà giao dịch tiện phân tích trạng thái thị trường.
Order book là dữ liệu cập nhật, tức là nó phải được update thông tin liên tục trong suốt phiên giao dịch. Các lệnh đặc biệt được thực hiện ngoài giờ giao dịch (đối với thị trường chứng khoán) được tách biệt khỏi sổ lệnh.
Mặc dù thông tin được cung cấp trong sổ lệnh là khá đầy đủ, nhưng thông thường nó vẫn không thực sự phản ánh được hết toàn bộ thị trường, bởi có nhiều nhà đầu tư chọn hoạt động trong “vùng tối”, tức là giao dịch ẩn danh. Điều này có thể gây khó khăn phần nào cho việc phân tích tâm lý thị trường, vì đôi khi người ẩn danh đó có thể là một tổ chức tài chính lớn.
Những lệnh đặc biệt không được ghi chép trong sổ lệnh, bao gồm các lệnh ngoài giờ, hoặc các lệnh thỏa thuận trực tiếp giữa bên mua và bên bán còn được gọi là giao dịch off – book. Những lệnh giao dịch này trên thực tế cũng không ảnh hưởng đến giá cả chung trong thị trường, do đó nó không gây khó khăn như bộ phận “ẩn danh” kể trên.
Xem thêm: Giới thiệu các loại lệnh chứng khoán cho người mới đầu tư
2. Ý nghĩa của order book
Order Book – công cụ phân tích tâm lý thị trường
Order book có thể giúp cho các nhà giao dịch đưa ra các quyết định tốt hơn, thông qua việc đo lường tâm lý thị trường tại bất cứ thời điểm nào trong phiên.
Với việc liệt kê đầy đủ thông tin các lệnh mua bán, order book sẽ giúp chúng ta biết được thị trường đang quan tâm nhiều nhất đến mức giá nào, đồng thời cũng xác định được tâm lý thị trường đang là tăng giá hay giảm giá.
Cụ thể, nếu như anh em thấy rằng tổng số lệnh bán đang nhiều hơn so với lệnh mua, thì đó là dấu hiệu cho thấy tâm lý thị trường đang nghiêng về giảm giá, và áp lực bán sẽ khiến cho giá thực sự suy giảm. Ngược lại, nếu số lệnh mua áp đảo hơn, thì cũng đồng nghĩa với việc giá gần như chắc chắn sẽ tăng lên.
Tuy nhiên, điều anh em cần lưu ý là chúng ta cần phân tích dựa trên cả khối lượng vào lệnh chứ không chỉ là số lệnh bán. Vì giả sử chúng ta có 10 lệnh bán và 5 lệnh mua, nhưng mỗi lệnh bán chỉ có khối lượng 1 lot, còn 5 lệnh mua mỗi lệnh lên tới 10 lot thì rõ ràng phe bán mới là người chiếm ưu thế.
Một điều khá quan trọng khác khi đọc sổ lệnh, đó là thông tin về người mua và người bán. Anh em cần biết thành phần thúc đẩy thị trường đang là các tổ chức tài chính hay các nhà đầu tư cá nhân. Điều này cũng liên quan tới ví dụ về khối lượng phía trên, bởi giả sử số lệnh mua áp đảo nhưng nó lại đến từ các nhà giao dịch cá nhân, trong khi phe bán dù ít nhưng lại là các tổ chức với khối lượng giao dịch khổng lồ, thì anh em cũng có thể biết kết quả ra sao rồi đó.
Một ứng dụng nữa khi sử dụng sổ lệnh để phân tích thị trường, đó là anh em có thể xác định các mức hỗ trợ và kháng cự tiềm năng.
Nếu như có một nhóm các lệnh mua lớn, hoặc số lượng lớn các lệnh mua được đặt tại một mức giá nào đó, thì đấy sẽ là mức hỗ trợ tiềm năng. Nguyên nhân là khi giá chạm tới mức đó sẽ ngay lập tức bị hàng loạt lệnh mua đẩy lên, tạo ra phản ứng đảo chiều mạnh mẽ và hình thành lên một mức đáy – cũng là ngưỡng hỗ trợ tốt.
Ngược lại, nếu như lệnh bán áp đảo tại một mức nào đó, thì giá sẽ phản ứng giảm mạnh tại đó, hình thành lên một vùng kháng cự tiềm năng.
Xem thêm: Làm chủ thị trường với 4 loại hỗ trợ và kháng cự trong Forex
3. Oanda Order book – sổ lệnh tốt nhất cho thị trường Forex
Nếu như anh em giao dịch chứng khoán và muốn sử dụng order book, thì anh em có thể liên hệ với công ty chứng khoán của mình để được hỗ trợ một cách chi tiết. Trong bài viết này, mình sẽ chỉ tập trung vào order book trong thị trường Forex.
Trên thực tế, order book trong thị trường chứng khoán và tiền điện tử sẽ chính xác hơn, vì đó là các thị trường tập trung, có cơ quan quản lý và thống kê. Còn đối với Forex là thị trường phi tập trung, vì vậy dữ liệu bị chia tách rất nhiều, không thể thống kê một cách toàn diện được nên cũng có rất ít broker cung cấp order book. Và Oanda là một trong số ít broker làm điều này.
Tuy nhiên, anh em cần lưu ý rằng order book của Oanda, thì dữ liệu chỉ bao gồm các lệnh giao dịch tại broker này chứ không thể đại diện cho toàn bộ thị trường. Thế nhưng đây cũng là một broker khá lớn, nên ít nhiều thì dữ liệu từ Oanda Order book vẫn sẽ phản ánh được tâm lý thị trường.
Để sử dụng được Oanda Order book, thì điều kiện bắt buộc là anh em phải có tài khoản giao dịch tại broker này. Do đó nếu chưa có tài khoản, thì anh em cần mở tài khoản Oanda trước nhé.
Sau khi đã có tài khoản Oanda, anh em có thể dễ dàng truy cập order book của họ từ trang chủ. Ngoài ra, broker này cũng có cung cấp order book dạng chỉ báo cho MT4, gồm bản miễn phí và trả phí (bản trả phí có tích hợp sẵn biểu đồ giá, giúp anh em vừa đọc order book vừa có thể phân tích biểu đồ).
Trong nội dung tiếp theo, mình sẽ review với anh em về bản miễn phí nên không có biểu đồ tích hợp. Ngoài ra, anh em cũng cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Dữ liệu chỉ được update 20 phút 1 lần, bao gồm cả dữ liệu về giá, tức là trong 20 phút đó giá sẽ đứng yên, và chỉ có công dụng phân chia vùng lệnh (bản trả phí thì dữ liệu về giá là theo thời gian thực do được hỗ trợ bởi MT4)
- Dữ liệu từ order book là dữ liệu trong ngày, do đó chỉ có thể được sử dụng cho Day Trading chứ không phù hợp để giao dịch dài hạn.
Dưới đây là giao diện của Oanda Order Book:
Oanda Order Book
- Trục dọc hiển thị mức giá của tài sản (anh em có thể chọn cặp tiền/tài sản ở khu vực phía trên)
- Trục ngang là khối lượng
Dữ liệu trong giao diện được chia làm 2 bên:
- Bên trái là các order sell (màu đen), tức là các lệnh bán ở từng mức giá (bao gồm take profit và stop loss cho lệnh bán đã thực hiện)
- Bên phải là các order buy (màu xanh), là các lệnh mua ở từng mức giá (bao gồm take profit và stop loss cho lệnh mua đã thực hiện)
Đường giá cũng chia biểu đồ ra làm 2 phần trên dưới, kết hợp với đường dọc chúng ta có 4 phần chi tiết hơn như sau:
- Bên trái phía trên: là khu vực take profit của các lệnh buy đã thực hiện và các lệnh sell limit.
- Bên trái phía dưới: là khu vực stop loss của các lệnh buy đã thực hiện và các lệnh sell stop.
- Bên phải phía trên: là là khu vực stop loss của các lệnh sell đã thực hiện và các lệnh buy stop.
- Bên phải phía dưới: là khu vực take profit của các lệnh sell đã thực hiện và các lệnh buy limit.
Với biểu đồ ví dụ dưới đây, kết hợp với ý nghĩa của sổ lệnh mà chúng ta vừa tìm hiểu, anh em có thể thấy như sau:
- Số lượng lệnh sell đang chiếm ưu thế hơn => giá đã hoặc sẽ bước vào xu hướng giảm
- Khối lượng lệnh sell tại khu vực 1,21281 đến 1,22180 khá lớn => có thể hình thành vùng kháng cự khiến giá đảo chiều
Dữ liệu này của order book là vào khoảng cuối tháng 2 năm 2021, anh em có thể quan sát biểu đồ dưới đây để thấy kết quả thực tế trên biểu đồ:
Kết quả của order book trên biểu đồ thực tế
Như anh em thấy, giá EUR/USD đã thực sự phản ứng với mốc 1,22180, và cũng hình thành lên một vùng kháng cự quanh mức 1,21281 đến 1,22180 rồi đảo chiều giảm. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể thấy rằng ở khu vực đó vẫn có không ít lệnh mua, nên giá vẫn bị dao động đẩy lên cao hơn rồi mới quay đầu giảm xuống.
Với ví dụ này, anh em có thể thấy rất rõ hiệu quả của orderbook trong việc đoán định tâm lý thị trường, và từ đó nhận định được xu hướng cũng như các vùng key level quan trọng. Tất nhiên, những thông tin này chỉ giúp anh em xác định tình hình tổng thể của giá, còn nếu muốn tìm kiếm cơ hội tốt nhất để vào lệnh thì chúng ta cần có thêm sự hỗ trợ của các công cụ khác nữa.
Xem thêm:
- Buy limit là gì? Bạn đã hiểu thế nào về các lệnh Pending Order
- Ý nghĩa và cách sử dụng ác loại lệnh trong giao dịch Forex
4. Kết luận
Hy vọng qua bài viết hôm nay, anh em đã nắm được những kiến thức về order book cũng như cách sử dụng công cụ này để phân tích tâm lý thị trường và có thêm sự hỗ trợ trong quá trình giao dịch. Ngoài ra, nếu như anh em biết thêm các nền tảng hay broker nào khác cung cấp Order Book trong thị trường Forex, thì hãy chia sẻ để mình cũng như anh em cộng đồng NGHỀ Trader của chúng ta được biết nhé.
Chúc anh em giao dịch an toàn và hiệu quả.
VnRebates – Nơi Trading là NGHỀ