Smart contract là gì và nó hoạt động như thế nào?

Ngay cả những người chưa quen thuộc với thuật ngữ blockchain cũng đã từng nghe về Ethereum. Ethereum là loại tiền điện tử lớn thứ hai với vốn hóa thị trường khổng lồ hơn 70 tỷ đô la. Để hiểu đầy đủ về Ethereum, chúng ta nên có cách hiểu đúng Smart Contract là gì.

Ether hoạt động giống như nhiên liệu hơn là một loại tiền điện tử thông thường. Cũng giống như cách bạn cần xăng hoặc dầu diesel cho xe hơi, bạn cần Ether để chạy các hợp đồng và ứng dụng công nghệ blockchain trên Ethereum.

Tôi muốn bạn nhớ tất cả những điều này vì nó sẽ giúp bạn hiểu một trong những sản phẩm chính của blockchain Ethereum. Sản phẩm này là hợp đồng thông minh và hiện được sử dụng bởi nhiều loại tiền điện tử. Nhờ có tăng trưởng về mức độ phổ biến của Ethereum, câu hỏi “Smart Contract là gì?” trở thành một trong những câu hỏi được hỏi nhiều nhất về tiền điện tử gần đây.

Vậy, Smart Contract là gì? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu kỹ hơn…

1. Smart Contract là gì: Bạn sẽ tìm được gì trong hướng dẫn này

Mục đích của hướng dẫn này là giúp bạn hiểu hợp đồng thông minh là gì và hợp đồng thông minh hoạt động như thế nào.

Tôi biết khái niệm hợp đồng thông minh nghe có vẻ khó hiểu. Nhưng sau khi nghe lời giải thích của tôi, bạn sẽ hiểu Smart Contract là gì, và nó đơn giản hơn bạn nghĩ.

Đến cuối hướng dẫn Giải thích Hợp đồng Thông minh là gì này, bạn sẽ không còn cần google khái niệm “Smart Contract là gì” nữa. Bạn sẽ hiểu cách thức và lý do tại sao các hợp đồng thông minh bắt đầu, code mà nó sử dụng, cách nó được sử dụng và tại sao hợp đồng thông minh có thể thay đổi xã hội mãi mãi!

Trước khi đi vào các vấn đề kỹ thuật hơn, hãy cùng nhìn lại lịch sử của smart contract. Ngoài việc biết Smart Contract là gì, hiểu được lý do và làm thế nào hợp đồng thông minh được tạo ra sẽ giúp bạn tìm ra mục đích của nó trong ứng dụng công nghệ blockchain.

2. Smart Contract được phát minh khi nào

Năm 1994, Nick Szabo (một nhà mật mã học) đã nảy ra ý tưởng ghi lại các hợp đồng dưới dạng code máy tính. Hợp đồng này sẽ được kích hoạt tự động khi đáp ứng một số điều kiện. Ý tưởng này có khả năng loại bỏ nhu cầu cần có công ty bên thứ ba đáng tin cậy (như ngân hàng).

Nhưng tại sao? Câu trả lời rất đơn giản – bởi vì bạn không còn cần một bên thứ ba đáng tin cậy khi bạn thực hiện giao dịch. Thay vào đó, các hợp đồng (hoặc giao dịch) được tự thực hiện trên một mạng lưới tin cậy được điều khiển hoàn toàn bởi máy tính.

Ý tưởng rất tuyệt vời, đúng không? Szabo đã thực hiện ý tưởng này trong nhiều năm và thậm chí đã viết một cuốn sách có tên là “Smart Contract: Building blocks for Digital Free Markets” (tạm dịch “Hợp đồng thông minh: Xây dựng các khối cho thị trường tự do kỹ thuật số”). Vấn đề là năm 1994, công nghệ blockchain chưa từng tồn tại.

Nhưng giờ công nghệ blockchain đã ra đời!

Năm 2009, Bitcoin đã giới thiệu việc sử dụng ứng dụng công nghệ blockchain đầu tiên. Vào năm 2015, Ethereum được thành lập bởi một thanh niên thông minh tên Vitalik Buterin và giới thiệu các hợp đồng thông minh đầu tiên.

3. Smart Contract là gì?

Tôi không chỉ muốn cho bạn biết về Smart Contract là gì, tôi muốn bạn nhớ chúng là gì. Vì vậy, để làm điều đó, tôi đã nhấn mạnh ba điểm chính mà bạn nên đọc và cố gắng nhớ Smart Contract là gì:

Hợp đồng thông minh là một thỏa thuận giữa hai người dưới dạng mã máy tính. Chúng chạy trên blockchain, vì vậy chúng được lưu trữ trên cơ sở dữ liệu công cộng và không thể thay đổi.

Các giao dịch xảy ra trong hợp đồng thông minh được xử lý bởi blockchain, có nghĩa là chúng có thể được gửi tự động mà không cần bên thứ ba. Điều này không cần sự có mặt của bên thứ ba đáng tin cậy nào!

Các giao dịch chỉ xảy ra khi các điều kiện trong thỏa thuận được đáp ứng – không có bên thứ ba, do đó không có vấn đề với sự tin tưởng.

4. Smart Contract hoạt động như thế nào?

Vậy thì hợp đồng thông minh hoạt động như thế nào sau đó?

Để có được câu trả lời, hãy xem cách hợp đồng thông minh được sử dụng:

Hãy tưởng tượng rằng John muốn mua nhà của Mike. Thỏa thuận này được hình thành trên blockchain Ethereum bằng cách sử dụng hợp đồng thông minh. Hợp đồng thông minh này có một thỏa thuận giữa John và Mike.

Nói một cách đơn giản nhất, thỏa thuận sẽ có dạng như sau: “KHI John trả cho Mike 300 Ether, THÌ John sẽ nhận được quyền sở hữu ngôi nhà”.

Một khi thỏa thuận hợp đồng thông minh này được đưa ra, nó không thể thay đổi – nghĩa là John sẽ cảm thấy an tâm khi trả Mike 300 Ether cho ngôi nhà.

Nếu không sử dụng hợp đồng thông minh trong kịch bản này, Mike và John sẽ phải trả rất nhiều phí cho các công ty bên thứ ba. Bao gồm ngân hàng, luật sư và môi giới nhà.

Thật tuyệt vời phải không? Không còn hoa hồng và không có sự chậm trễ để chờ đợi một luật sư và người môi giới để xử lý thỏa thuận! Đây chỉ là một trong nhiều ví dụ về cách sử dụng hợp đồng thông minh.

Hợp đồng thông minh được tự động thực hiện khi các điều kiện trong thỏa thuận được đáp ứng. Điều này có nghĩa là không cần bên thứ ba, như ngân hàng, nhà môi giới hay chính phủ.

Sao có thể được như vậy?

Như đã đề cập trước đó, nhờ có blockchain. Vì công nghệ blockchain, chúng ta có thể phân cấp các hợp đồng thông minh để chúng công bằng và không cần sự tin cậy. Bằng cách phân cấp, ý tôi là chúng không bị kiểm soát bởi một bên trung tâm (như ngân hàng, nhà môi giới hoặc chính phủ, v.v.).

Blockchain là một cơ sở dữ liệu dùng chung được điều hành bởi nhiều máy tính (được gọi là các nút) thuộc về nhiều người khác nhau. Nhờ vậy, không một ai hay công ty nào có quyền kiểm soát nó.

Điều đó cũng đồng nghĩa gần như không thể hack nó – hacker sẽ cần hack hơn một nửa số nút nếu họ muốn tấn công blockchain hoặc các hợp đồng thông minh chạy trên nó. Do đó, hợp đồng thông minh có thể chạy an toàn và tự động mà không ai có thể thay đổi chúng! Đến đây bạn đã hiểu Smart Contract là gì hơn rất nhiều!

Chúng ta có thể cảm thấy an tâm khi trả tiền đặt cọc cho các sản phẩm hoặc dịch vụ – không cần sự tin tưởng giữa các bên với nhau.

5. Smart Contract hiện nay được dùng làm gì?

Như tôi đã nói, việc bán nhà của Mike & John không phải là kịch bản duy nhất về việc sử dụng hợp đồng thông minh. Hợp đồng thông minh có thể được sử dụng cho bất kỳ loại giao dịch nào – không nhất thiết phải trong lĩnh vực tài chính.

Khả năng của hợp đồng thông mình là vô tận. Chúng đã được sử dụng cho các giao dịch và dịch vụ tài chính, bảo hiểm, ủy quyền tín dụng, quy trình pháp lý và thậm chí cho các thỏa thuận gây quỹ cộng đồng (ICO).

Chúng ta hãy cùng xem xét các hợp đồng thông minh đã mang lại lợi ích như thế nào cho các ngành nhất định và cách chúng sẽ đem lại lợi ích cho các ngành khác trong tương lai…

5.1. Các công ty bảo hiểm

Hai công ty bảo hiểm, Bảo hiểm Atlas ở Malta và Axa ở Pháp, đã thử nghiệm hợp đồng thông minh vào năm 2017. Họ có các nguyên mẫu bù cho khách hàng hãng hàng không nếu chuyến bay của họ bị trì hoãn.

Hãy xem một ví dụ:

John sắp bay từ NYC đến Los Angeles. Anh ta gửi tiền điện tử trị giá 5 đô la đến hợp đồng thông minh Bảo hiểm Axa và cung cấp số chuyến bay của mình. Axa gửi 95 đô la đến hợp đồng thông minh. Hợp đồng thông minh có tổng cộng 100 đô la.

Nếu chuyến bay của John đúng giờ, Axa nhận được 100 đô la từ hợp đồng thông minh. Nhưng nếu máy bay bị trễ, 100 đô la sẽ được gửi cho John từ hợp đồng thông minh. Tất cả đều là tự động.

Điều này giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian và tiền bạc. John không cần phải tin rằng liệu AXA sẽ trả cho anh ta số tiền đã thỏa thuận nếu chuyến bay của anh ta bị trễ hay không – anh chỉ cần biết rằng nếu trễ, hợp đồng thông minh sẽ gửi ngay cho anh ta khoản bồi thường (100 đô la).

5.2. Hệ thống y tế

Hệ thống y tế sử dụng hợp đồng thông minh để ghi và chuyển dữ liệu một cách an toàn.

Chúng ta có thể thấy ví dụ về các hợp đồng thông minh đang được sử dụng trong ngành y tế như Encrypgen. Đây là một ứng dụng sử dụng hợp đồng thông minh để chuyển dữ liệu bệnh nhân một cách an toàn, không cho phép quyền truy cập từ bên thứ ba.

Bằng cách này, bệnh nhân kiểm soát dữ liệu của chính họ. Nếu các nhà nghiên cứu muốn sử dụng dữ liệu bệnh nhân, họ phải trả tiền cho nó. Không chỉ vậy, mà bệnh nhân phải chọn xem họ có muốn bán nó cho các nhà nghiên cứu hay không.

5.3. Chính phủ

Đối với các chính phủ, các hợp đồng thông minh chạy trên blockchain có thể khiến các hệ thống bỏ phiếu hoàn toàn không cần sự tin cậy và an toàn hơn rất nhiều.

Các ứng dụng như FollowMyVote sử dụng hợp đồng thông minh và công nghệ blockchain để bảo vệ phiếu bầu khỏi gian lận. Khi giao dịch bỏ phiếu được ghi vào blockchain, nó không thể thay đổi. Khi quá trình bỏ phiếu kết thúc, hợp đồng thông minh sẽ gửi mã thông báo đến địa chỉ đại diện cho người chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu.

Bằng cách này, việc bỏ phiếu luôn công bằng, có nghĩa là người chiến thắng là người xứng đáng với số đông.

5.4. Quản lý doanh nghiệp

Các doanh nghiệp có thể được hưởng lợi từ các hợp đồng thông minh. Thay vì trả lương cho nhân viên để kiểm soát bảng lương, họ có thể sử dụng hợp đồng thông minh.

Các doanh nghiệp chỉ cần thiết lập một hợp đồng thông minh đề cập KHI ngày là 28.03.2018, Doanh nghiệp gửi John 2 ETH. Điều này có nghĩa John sẽ luôn nhận tiền đúng hạn, và anh ta sẽ không bao giờ bị trả lương thiếu. Lợi ích kinh doanh đến từ việc tất cả đều tự động, tiết kiệm rất nhiều thời gian và tiền bạc!

5.5. ICOs

Nếu bạn muốn bắt đầu dự án của riêng mình sử dụng blockchain, bạn có thể xây dựng nó trên blockchain Ethereum, như chúng ta đã thấy qua các ví dụ. Tuy nhiên, bạn sẽ cần một số!

Làm thế nào mà bạn có được số tiền bạn cần? Hãy đến với ICOs…

ICO (Cung cấp tiền xu ban đầu) là một hệ thống gây quỹ cộng đồng cho các ứng dụng mới sử dụng công nghệ blockchain. Bạn tạo một hợp đồng thông minh và mã thông báo cho hợp đồng thông minh đó. Ví dụ bạn gọi tên token của mình là ABC.

Bạn muốn quyên góp 10.000.000 đô la để bắt đầu dự án và xây dựng ứng dụng của mình – hãy tưởng tượng 10.000.000 đô la tương đương với 10.000 Ether. Bạn quyết định đưa 100.000 token ABC vào hợp đồng thông minh và mỗi token ABC có giá trị 0,1 Ether.

Bằng cách đó, nếu bán tất cả 100.000 token ABC, bạn sẽ có 10.000 Ether mà bạn cần, vì 100.000 x 0,1 = 10.000.

Bây giờ, trong hợp đồng thông minh, bạn viết một cái gì đó tương tự như: NẾU 0,1 ETH được gửi đến hợp đồng thông minh, THÌ hợp đồng thông minh sẽ gửi 1 ABC đến địa chỉ gửi 0,1 ETH đó. Bằng cách này, những người đóng góp vào ICO luôn nhận được số lượng mã token ABC phù hợp.

Hai lý do phổ biến nhất mà mọi người mua token từ ICO là:

1. Mã token có thể được sử dụng trên ứng dụng sau khi nó được xây dựng
2. Giá của mã token có thể tăng lên khi dự án trở nên phổ biến hơn

Bạn có thể nghĩ về ICO như một phiên bản blockchain của Kickstarter. Sự khác biệt chính là nó tự động hóa toàn bộ quá trình crowdsale một cách an toàn, miễn sự tin cậy.

6. Smart Contract được tạo ra như thế nào?

Hợp đồng thông minh được xây dựng trên nhiều nền tảng blockchain, bao gồm Ethereum và NEO. Vì Ethereum là lựa chọn phổ biến nhất của các nhà phát triển, tôi sẽ trao đổi với bạn về các hợp đồng thông minh Ethereum. (Ethereum là lựa chọn phổ biến nhất là lý do tại sao bạn sẽ thường xuyên nghe thấy thuật ngữ ‘Ethereum smart contract’ hoặc ‘Ethereum contract’ xuất hiện trên các màn hình của trang điện tử.)

Hợp đồng thông minh được phát triển bằng ngôn ngữ coding gốc Ethereum, được gọi là Solidity.

7. Smart Contract sẽ thay đổi thế giới như thế nào (Kết luận)

Hợp đồng thông minh là gì và nó phát triển như thế nào, câu trả lời bạn có thể thấy từ các ví dụ tôi đưa ra rằng các hợp đồng thông minh đã bắt đầu thay thế người trung gian. Chúng ta cũng thấy tiềm năng này cho các ứng dụng trong tương lai – bạn có nhớ trường hợp giao dịch bán nhà của John và Mike? Họ đã không cần một đại lý bất động sản, luật sư hoặc ngân hàng, phải không?

Vì vậy, nếu các hợp đồng thông minh làm tròn mục đích của việc bán nhà, có lẽ một ngày nào đó, chúng ta sẽ sống trong một thế giới không có người trung gian.

Điều gì sẽ xảy ra sau đó?

Ích lợi tốt nhất của việc không có người trung gian là chúng ta tiết kiệm được rất nhiều tiền. Không chỉ vậy, chúng ta không cần thiết tin tưởng bất cứ ai.

Tuy nhiên, có một nhược điểm: Con người có thể mất việc làm. Người trung gian là con người thực, giống như bạn và tôi. Chẳng ai trả tiền cho một nhân viên để làm một công việc có thể được thực hiện miễn phí bằng cách sử dụng hợp đồng thông minh phải không nào?

Tất nhiên, không ai biết tương lai sẽ ra sao. Tất cả những gì chúng ta làm chỉ là dự đoán, nhưng chúng ta cần chuẩn bị trước cho những khả năng có thể xảy ra.

Vì vậy, như bạn có thể thấy, hợp đồng thông minh có thể làm cho thế giới trở nên tốt hơn mà không cần những hoa hồng lợi nhuận. Nó có thể góp phần giảm gian lận, sự chậm trễ và chi phí tổng thể nhiều thứ. Tuy nhiên, khi chúng ta tiếp tục phát triển công nghệ, chúng ta sẽ loại bỏ sự có mặt của một số công việc nhất định. Đến đây, tôi nghĩ rằng bạn đã hiểu gần như hoàn toàn khái niệm “Smart Contract là gì?” rồi đúng không?

VnRebates tổng hợp

Theo steelkiwi.com , vn.bitdegree.org