Đầu cơ là gì? Đâu là sự khác biệt giữa nhà đầu cơ và nhà giao dịch

Đầu cơ được nhiều người đánh giá như một trò cờ bạc, và là một hành vi tiêu cực nếu so sánh với hoạt động đầu tư. Thế nhưng, thực tế một thị trường tài chính lành mạnh và cân bằng cũng được đóng góp đáng kể bởi các nhà đầu cơ.

Vậy đầu cơ là gì? Đầu cơ có gì khác so với đầu tư và giao dịch thông thường trên thị trường forex? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài viết sau đây.

1. Đầu cơ là gì?

Đầu cơ (speculate) được định nghĩa một cách chính xác là hành vi mua tích trữ các loại hàng hóa, tài sản khi chúng có giá rẻ, mục đích khiến cho loại hàng hóa này trở nên khan hiếm trên thị trường và đẩy giá của chúng tăng lên.

Khi giá được đẩy tăng đến một mức nào đó, những người đã nắm giữ các hàng hóa này, hay còn gọi là các nhà đầu cơ (speculator), sẽ bán chúng ra, và hưởng khoản lợi nhuận chênh lệch rất lớn so với khi mua vào.

Hiểu một cách đơn giản hơn, thì đầu cơ là hành động mua các loại tải sản và chỉ nắm giữ trong một thời gian ngắn, sau đó nhanh chóng bán ra để tận dụng sự chênh lệch về giá giữa hai thời điểm để kiếm lợi nhuận.

Đầu cơ là gì?

Đầu cơ đôi khi bị cho là giống như cờ bạc, khi một người đặt cược vào sự tăng giá hoặc giảm giá của một loại tài sản nào đó. Tuy nhiên, có một sự khác biệt quan trọng ở đây, đó là một nhà đầu cơ có thể có những phương pháp, chiến lược phân tích thị trường, còn đánh bạc thì không.

Mặt khác, đầu cơ cũng rất dễ bị nhầm lẫn với đầu tư khi mà cả hai hoạt động này đều dựa trên các hành vi mua bán các cổ phiếu hay công cụ tài chính khác. Chúng ta sẽ tìm hiểu về sự khác biệt này kỹ hơn trong phần sau.

2. Đầu cơ ảnh hưởng như thế nào đến thị trường

Nếu một nhà đầu cơ tin rằng một tài sản nào đó sẽ tăng giá trị trong tương lai, họ sẽ thực hiện mua tài sản đó càng nhiều càng tốt. Hành vi này đã góp phần làm gia tăng nhu cầu chung của thị trường, từ đó thúc đẩy giá của tài sản đó tăng lên.

Hoạt động này nếu trở thành một tín hiệu rõ ràng trên thị trường sẽ khiến các nhà giao dịch khác thực hiện theo, tức là mua tài sản đó, và cứ thế đẩy giá tăng cao hơn nữa.

Cuối cùng, các nhà đầu cơ đã đẩy giá của loại tài sản này tăng lên, trở thành một “bong bóng đầu cơ” khi mà giá thị trường cao hơn nhiều so với giá trị thật vốn có của nó.

Hành vi đầu cơ khiến giá tài sản tăng lên và hình thành bong bóng giá

Ngược lại, khi một nhà đầu cơ nhận thấy giá có thể sẽ giảm thì điều tương tự cũng xảy ra. Họ cố gắng bán ra, hoặc bán khống càng nhiều càng tốt. Hành động này khiến cho các nhà đầu cơ khác làm theo, cuối cùng khiến giá bị giảm quá mức so với giá trị thực.

Với nguyên lý như vậy, nhiều nhà đầu tư đã vô tình biến mình trở thành một nhà đầu cơ.

Họ tham gia thị trường với tâm lý trở thành nhà đầu tư dài hạn, nhưng lại bị cuốn vào vòng xoáy mua và bán của thị trường, và thực hiện theo các hành vi mua bán một cách thường xuyên, trái ngược hoàn toàn với kế hoạch ban đầu. Thậm chí, họ vô tình trở thành con bạc trên thị trường tài chính vì chưa có sự chuẩn bị cho kịch bản này.

3. Sự khác nhau giữa đầu tư và đầu cơ

Sự khác nhau giữa đầu tư và đầu cơ

Chúng ta có thể thấy rằng ranh giới giữa đầu cơ và đầu tư là rất mong manh. Một nhà đầu tư có thể biến mình trở thành một nhà đầu cơ nếu như bị cuốn theo vòng xoáy của thị trường.

Để giữ cho mình không bị thay đổi mục tiêu ban đầu, anh em cần hiểu rõ sự khác biệt giữa đầu cơ và đầu tư như sau:

Đầu cơ

Khi đầu cơ vào một tài sản hay một công cụ tài chính, ví dụ như cổ phiếu, thì mục địch của anh em là thu được lợi nhuận trong thời gian ngắn từ những biến động của giá.

Anh em có thể quyết định mua vào vì một lý do nào đó như phân tích kỹ thuật hoặc phân tích cơ bản, nhưng anh em có thể bán chúng ra một cách nhanh chóng nếu như giá biến động tăng lên và đem lại lợi nhuận.

Việc giữ những cổ phiếu này trong thời gian dài hay ngắn phụ thuộc vào việc giá mất bao lâu để biến động đủ lớn so với mục tiêu mà anh em đặt ra. Anh em không thật sự quan tâm đến việc công ty làm ăn ra sao, tình hình phát triển như thế nào mà chỉ đơn thuần là quan tâm tới giá của cổ phiếu.

Xem thêm: Phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật – lựa chọn hay kết hợp

Đầu tư

Trong trường hợp anh em mua cổ phiếu để đầu tư vào một công ty thì mọi chuyện rất khác.

Anh em không chỉ đơn giản là mua và chờ mong những biến động giá dựa theo các tín hiệu kỹ thuật, mà đã có những phân tích kỹ lưỡng về tình hình của công ty, tin rằng công ty đó có tiềm năng phát triển tốt trong dài hạn.

Đồng thời, bất cứ khi nào anh em nhận thấy giá cổ phiếu của công ty đang bị định giá thấp so với giá trị thực của nó, anh em cũng sẽ mua vào, để mong muốn hưởng lợi từ sự phát triển của công ty.

Với sự nghiên cứu kỹ lưỡng về tình hình phát triển, anh em có thể kết luận rằng khả năng thua lỗ là rất thấp nếu như đầu tư vào cổ phiếu của công ty này, vì nó có khả năng phát triển bền vững trên thị trường.

Lợi nhuận chính mà các nhà đầu tư kỳ vọng trong trường hợp này không phải đơn thuần là sự biến động của giá, mà là giá trị thặng dư do công ty tạo ra, hay nói cách khác là lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của công ty, được chi trả cho họ dưới hình thức cổ tức.

Ngoài ra, việc đánh giá khả năng phát triển của công ty cũng mang đến niềm tin rằng giá cổ phiếu sẽ tăng trưởng trong dài hạn. Do đó, các nhà đầu tư luôn sẵn sàng nắm giữ các cổ phiếu này lâu dài, và luôn theo dõi tình hình công ty để hành động trong trường hợp có những tác động lớn diễn ra.

Ngoài ví dụ về chứng khoán, chúng ta cũng có thể nhận thấy rõ sự khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ trong một thị trường khác là thị trường bất động sản.

Một nhà đầu tư khi quyết định mua một căn nhà bất động sản, cải tạo hoặc xây dựng nó thành một khu căn hộ cho thuê trong dài hạn chính là một nhà đầu tư, với mục đích kiếm lợi nhuận từ giá trị thặng dư mà miếng đất có thể mang lại.

Ngược lại, nếu như người này sau khi sở hữu miếng đất đó trong khoảng 1 năm thì thấy giá tăng lên đáng kể, và anh ta vội vàng bán ra để hưởng lợi từ sự chênh lệch của giá. Khi đó, anh ta đã trở thành một nhà đầu cơ thay vì mục đích đầu tư như ban đầu.

>>  Tìm hiểu thêm: Cách giao dịch hợp đồng quyền chọn hiệu quả

4. Cách phân biệt giữa đầu cơ và giao dịch

Nếu như ranh giới giữa đầu tư và đầu cơ đã là rất mong manh, thì sự khác biệt giữa đầu cơ và giao dịch lại càng khiến cho nhiều người dễ nhầm lẫn hơn nữa.

Rất nhiều người có xu hướng đánh đồng đầu cơ với giao dịch, cho rằng đầu cơ là giao dịch, hoặc là một hình thức của giao dịch. Tuy nhiên, thực sự hai hình thức này tồn tại những điểm khác biệt quan trọng mà anh em nên biết cách phân biệt.

Đầu cơ hay giao dịch?

Chúng ta có 5 điểm khác biệt chính giữa đầu cơ và giao dịch như sau:

• Đầu cơ không có kế hoạch cụ thể, giao dịch thì có: việc này được thể hiện rõ qua hành vi đóng lệnh (chốt lời và cắt lỗ). Các nhà giao dịch luôn có kế hoạch trước cho việc đóng lệnh tùy theo điều kiện thị trường, nhưng các nhà đầu cơ dường như không làm việc đó mà chỉ hành động theo diễn biến của thị trường.
• Giao dịch có kỷ luật, đầu cơ thì không: giao dịch về bản chất là tính toán được số tiền mà anh em sẵn sàng đánh mất để đổi lấy lợi nhuận, có các biện pháp quản lý vốn chặt chẽ. Ngược lại, một nhà đầu cơ thường đặt cược phần lớn số vốn của mình vào một tài sản nào đó theo những suy đoán và nhận định của bản thân.
• Giao dịch ước tính mục tiêu, đầu cơ suy đoán kết quả: các nhà giao dịch có phân tích rõ ràng về khả năng đạt được mục tiêu cụ thể trước khi thực hiện giao dịch. Còn các nhà đầu cơ thường chỉ đưa ra suy đoán của bản thân để đưa ra quyết định mà không có cơ sở chắc chắn.
• Giao dịch là quản lý rủi ro, đầu cơ là đặt cược vào rủi ro: đây có thể coi là hệ quả của các vấn đề trước đó. Trong khi một nhà giao dịch luôn có kế hoạch tính toán và quản lý rủi ro, thì một nhà đầu cơ đơn giản là đặt cược tiền của mình vào rủi ro để hy vọng thu được lợi nhuận tương ứng, với cơ chế “được ăn cả ngã về không”.
• Giao dịch dựa trên các yếu tố có thể kiểm soát được, đầu cơ dựa trên các yếu tố không thể kiếm soát: nhà giao dịch chỉ tham gia thị trường khi các vấn đề liên quan đều nằm trong tầm kiếm soát. Tuy nhiên, một nhà đầu cơ chỉ đưa ra dự đoán đối với các vấn đề mà anh ta không thể kiểm soát, tức là không nắm rõ thông tin về chúng, đa số là ứng biến theo tình hình thực tế của thị trường.

Nhìn chung, một nhà giao dịch luôn có kế hoạch, lường trước các rủi ro và quản lý chúng. Ngược lại, các nhà đầu cơ chỉ đơn thuần là đặt cược dựa theo những thông tin mà đôi khi còn chưa được xác thực, với mong muốn lấy rủi ro đổi lấy lợi nhuận.

Cũng chính vì nguyên lý đó mà việc đầu cơ đôi khi bị coi là đánh bạc, bởi vì bản chất chúng giống nhau: đặt cược và không có các biện pháp quản lý rủi ro.

Xem thêm: Quản lý vốn Forex và những điều cần lưu ý

5. Làm thế nào để đầu cơ không còn là một ván bạc

Đừng để việc đầu cơ trở thành đánh bạc

Với bản chất thật sự của đầu cơ mà chúng ta vừa tìm hiểu, thì anh em nên tự biến mình trở thành một nhà đầu tư, hoặc một nhà giao dịch thay vì ý tưởng đầu cơ chớp nhoáng.

Trên thực tế, mục tiêu của đầu cơ và giao dịch là giống nhau, đó là kiếm lợi nhuận trong ngắn hạn từ những chênh lệch về giá. Do đó, nếu đang có ý tưởng đầu cơ vào thị trường thì anh em hãy bình tĩnh suy xét thêm một chút, để “nâng cấp” mình trở thành một nhà giao dịch thay vì một nhà đầu cơ.

Các yếu tố cơ bản anh em cần xem xét bao gồm:

• Có các kế hoạch cụ thể và lựa chọn cho mình phong cách giao dịch phù hợp
• Kỹ năng phân tích cơ bản như định giá công ty, đọc các báo cáo kinh tế, thu thập tin tức thị trường…
• Khả năng nắm bắt các chuyển động của thị trường cũng như nắm bắt những biến động lớn liên quan đến các sự kiện trên thế giới. Ví dụ như một cuộc xung đột ở Trung Đông có thể ảnh hưởng đền giá dầu, một sự thay đổi về tỷ lệ thất nghiệp có thể khiến một cặp tỷ giá tăng vọt hoặc giảm sâu…
• Có các biện pháp quản lý vốn, quản lý rủi ro chặt chẽ trước khi tham gia thị trường.
• Thực hành thành thạo để trau dồi kỹ năng và kinh nghiệm trên thị trường.
• Không ngừng cập nhật, bổ sung kiến thức mới

Xem thêm: Trader là gì? Có những phong cách giao dịch nào dành cho các Trader

6. Kết luận

Thực tế, để trở thành nhà giao dịch thì anh em cần cả một quá trình chứ không chỉ gói gọn trong một số gạch đầu dòng như trên. Tuy nhiên, nếu đang có ý tưởng đầu cơ thì anh em nên cân nhắc những vấn đề cơ bản này trước, để hiểu rõ về nó và đưa ra quyết định hợp lý.

Anh em hãy cập nhật kiến thức mỗi ngày tại wp.vnrebates.io để hiểu hơn về thị trường, cũng như xây dựng cho mình các chiến lược, các kế hoạch giao dịch hoàn chỉnh và kiếm lợi nhuận đều đặn trên thị trường nhé.

Chúc anh em giao dịch an toàn và hiệu quả.